Tańczymy poloneza

 

Polskie pieśni historyczne

 Mazurek Dąbrowskiego do dziś towarzyszy Polakom w chwilach ważnych i uroczystych. Zastanów się, kiedy najczęściej możesz usłyszeć ten utwór?

 

W lipcu 1797 roku, we włoskim miasteczku Reggio Emilia [czyt. redżio] Józef Wybicki napisał Pieśń Lgionów Polskich we Włoszech z myślą o uroczystości pożegnalnej, zorganizowanej z okazji odchodzących z miasta polskich legionistów. Za muzykę pieśni posłużyła autorowi melodia ludowego mazurka, którą sam dostosował do tekstu. Pieśń Wybickiego od pierwszego jej wykonania zapadła żołnierzom głęboko w serca. Słowa utworu potęgowały ich wiarę w nieśmiertelność ojczyzny i dawały nadzieję na odzyskanie niepodległości. Drogą do zwycięstwa prowadzić miał ich dzielny wódz.

Juliusz Kossak Jan Henryk Dąbrowski

Marsz, marsz, Dąbrowski,

Z ziemi włoskiej do Polski!

Za twoim przewodem

Złączym się z narodem.

Niebawem utwór stał się popularny i w naszym kraju, gdzie śpiewano go jako pieśń narodową na ulicach miast i w arystokratycznych salonach. Nie istniał jeszcze wtedy w powszechnym użyciu zapis pieśni, więc przekazywano ją sobie drogą ustną, co przyczyniało się czasem do zmiany słów lub dokładania całkiem nowych strof, np. powszechnie przyjął się zwrot „Jeszcze Polska nie zginęła” zamiast — jak napisał Wybicki — „Jeszcze Polska nie umarła”. Z czasem pieśń nazwano Mazurkiem Dąbrowskiego.

Od początku swojego istnienia utwór pomagał Polakom przetrwać najtrudniejsze chwile w dziejach naszej ojczyzny, dawał nadzieję, wiarę i zaufanie w lepszą przyszłość. Pieśń niejednokrotnie rozbrzmiewała na polach bitew i szlakach przemarszu wojsk, dodawała też siły i odwagi uczestnikom manifestacji patriotycznych. Motyw melodii Mazurka Dąbrowskiego rozpoznać można też w utworach wielu kompozytorów, np. Karola Kurpińskiego, Ignacego Jana Paderewskiego, Fryderyka Chopina. W 1927 roku pieśń oficjalnie uznano za polski hymn państwowy. Obowiązujący tekst hymnu i jego zapis nutowy zawiera ustawa sejmowa z 31 stycznia 1980 roku.

Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie

W Będominie na Kaszubach, w szlacheckim dworku, w którym urodził się Józef Wybicki, znajduje się dziś Muzeum Hymnu Narodowego. W miejscu tym zgromadzono między innymi pamiątki po twórcy pieśni oraz innych wybitnych postaciach z jego epoki, a także dokumenty ukazujące genezę powstania i historię Mazurka Dąbrowskiego.

Zaśpiewaj polski hymn narodowy, zachowując jego uroczysty charakter i przyjmując właściwą postawę.

Mazurek Dąbrowskiego

1. Jeszcze Polska nie zginęła,

Kiedy my żyjemy.

Co nam obca przemoc wzięła,

Szablą odbierzemy.

 

Marsz, marsz, Dąbrowski,

Z ziemi włoskiej do Polski!

Za twoim przewodem

Złączym się z narodem.

 

2. Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę,

Będziem Polakami,

Dał nam przykład Bonaparte,

Jak zwyciężać mamy.

 

3. Jak Czarniecki do Poznania

Po szwedzkim zaborze,

Dla ojczyzny ratowania

Wrócim się przez morze.

 

4. Już tam ojciec do swej Basi

Mówi zapłakany:

„Słuchaj jeno, pono nasi

Biją w tarabany.”

Pieśń wojskowa Przybyli ułani pod okienko powstała w 1914 roku. Tekst do melodii ludowej, opartej na rytmie krakowiaka, napisał Feliks Gwiżdż, oficer 4 Pułku Piechoty Legionów Polskich (jego członków zwano „czwartakami”). Autor ułożył kilka pierwszych zwrotek, pozostałe dopisali sami żołnierze. Wesoła melodia i sielankowy charakter pieśni sprawiły, że była ona bardzo popularna w okresie I wojny światowej. Pozwalała na chwilę zapomnieć o dramatycznych wydarzeniach i przykrych bitewnych obrazach.

Wojciech Kossak, U studni

Zaśpiewaj pieśń Przybyli ułani pod okienko.

Przybyli ułani pod okienko

l. Przybyli ułani pod okienko. (bis)

Pukają, wołają: „Puść, panienko!” (bis)

 

2. „Przyszliśmy tu poić nasze konie, (bis)

Za nami piechoty cale błonie". (bis)

 

3. „O Jezu, a cóż to za wojacy?” (bis)

„Otwieraj, nie bój się, to czwartacy". (bis)

 

4.„OJezu, a dokąd Bóg prowadzi” (bis)

„Warszawę odwiedzić byśmy radzi”. (bis)

Polonez - taniec polski

 

Przeczytajcie tekst wiersza Wandy Chotomskiej, która poprowadzi nas polonezem przez „złotą polską jesień”.

 

Polonezem wchodzą drzewa w polską jesień,

śpiew tej ziemi w swoich liściach każde niesie.

Przez ogrody, przez aleje i przez pole

idą brzozy idą klony i topole.

A te klony ustroiły się bogato,

a te brzozy wplotły w warkocz babie lato.

Idą wiązy, idą buki i jesiony,

szczerym złotem wyzłocone po korony.

Koralami zaświeciła jarzębina,

dąb żołędzie do gałęzi poprzypinał.

Idą drzewa - słońce w liściach każde niesie,

polonezem wchodzą drzewa w polską jesień.

                                          Wanda Chotomska

Polonez to polski taniec narodowy. Wywodzi się z ludowego tańca zwanego „chodzonym" i szlacheckiego „pieszego". Dzięki wytworności, elegancji i dostojności kroków oraz figur tanecznych polonez zawitał na dwór królewski i stał się modnym tańcem towarzyskim na wielu dworach europejskich. Nazwa polonez wywodzi się z języka francuskiego la dance polonaise [czyt. la dans polonez], co oznacza taniec polski. Termin taniec polski został zastąpiony nazwą polonez pod koniec XVIII wieku. Poloneza tańczy się w parach, w metrum trójdzielnym, w umiarkowanym tempie. Oto jego charakterystyczny rytm:

Michał Kleofas Ogiński w swoim dziele Polonez a-moli Pożegnanie Ojczyzny nadał polonezowi artystyczny charakter.

Inni kompozytorzy którzy pisali polonezy to min.: Karol Kurpiński, Fryderyk Chopin, Stanisław Moniuszko, Henryk Wieniawski, Wojciech Ki1ar. Niektóre z tych utworów przeznaczone były wyłącznie do słuchania, inne stanowiły tańce sceniczne w operze, balecie lub filmie.

Fryderyk Chopin skomponował Poloneza As-dur w 1842 roku. To jeden z najbardziej znanych utworów kompozytora. Dzieło zaliczane
jest do „perełek" fortepianowej wirtuozerii, ponieważ artysta wykorzystuje w nim zakres niemal całej klawiatury instrumentu. Jeden ze znawców muzyki tak wypowiedział się o tej kompozycji: Wszystko, co pod względem b1asku, dostojeństwa, siły i entuzjazmu tkwi w polonezie - zostało w arcydziele tym, wyrażone w sposób najbardziej porywający z moż1iwych.

Słuchając piosenki „Polonez tańczmy” zwódźcie uwagę na charakterystyczne jego cechy

Poloneza tańczmy

1.Od pokoleń w naszym kraju

Poloneza wszyscy znają,

Taniec piękny, uroczysty,

Polskim sercom jakże bliski.

Taniec piękny, uroczysty,

Polskim sercom jakże bliski.

 

Ref.Poloneza tańczmy szumnie,

Poloneza tańczmy godnie,

Tańczmy dziarsko, zamaszyście,

Tańczmy dumnie i swobodnie.

Polonezem powitamy

Gości miłych, gości zacnych.

 

2.Z dawien dawna, w naszym kraju

W dobrym tonie i zwyczaju

Jest zaczynać polonezem

Każde ważne wydarzenie.

Zaczynamy polonezem

Każde ważne wydarzenie.